Wat hadden we een plezier, Nicolette Hoekmeijer en ik, toen we op 8 december op het podium van de Rode Hoed in debat gingen over het thema van de Vertaaldagen, kort en overdreven samengevat als empathie versus grammatica. Onze tegenstellingen scherpten we aan. Nicolette werd ineens een gevoelsvertaalster die zich per nieuw te vertalen boek heftig inleeft in de hoofdpersoon, de al dan niet barre omstandigheden die worden beschreven, de auteur, en die daartoe coffeeshops bezoekt, op straat telefoongesprekken afluistert, gaat kanoën met haar auteur. Ikzelf veranderde in een streng fossiel, een kamergeleerde die alleen maar let op grammatica, nauwelijks meer op straat komt en haar gevoel in een hoek zet. Aan het eind van ons debat -- we hadden onze bokshandschoenen inmiddels uitgetrokken -- kwamen we nader tot elkaar. Het was de opening van een interessante lezingenreeks, gelukkig met voldoende pauzes om contact te leggen met collega's. Want daar zijn de Vertaaldagen ook voor!
Hieronder de tekst van onze voordracht, de plaatjes kreeg ik niet gekopieerd:
Nicolette
[Muziek: Eye of
the Tiger]
Dit komt toch even anders op.
Normaal gesproken zit ik rustig in mijn eentje achter
mijn bureau te stoeien met een vertaling. Nu sta ik hier, voor een volle Rode
Hoed, en bind ik de strijd aan met Jeanne – of
all people. Geloof me, als er één moment is dat ik een ander ben, of moet
zijn, dan is het nu. Deze muziek, en
niet te vergeten deze handschoenen, helpen me om de Rocky in mezelf tot leven
te wekken. Voor wie Rocky niet kent:
Daarmee is deze opkomst wat mij betreft een metafoor
voor mijn manier van vertalen. Een roman is zoveel méér dan tekst – woorden
krijgen pas betekenis binnen een bredere context én door de interne samenhang. Woorden
roepen een belevingswereld op, die de tekst sec overstijgt. Om daar de juiste Nederlandse
woorden voor te vinden, zal ik me eerst zo goed mogelijk een beeld moeten
vormen van dat totaal.